Kahve sever misiniz? Kahvenin Türkiye’de yetişmeyen bir bitki olduğunu daha önce duymuş muydunuz? Türkiye’de yetiştirilmeyen bir bitkinin ülkemizde bu kadar çok tüketilmesi sizce hangi etmenlere bağlıdır? Peki, kahvenin ya da Türkiye’de yetiştirilmeyen veya üretilmeyen herhangi bir ürünün Türkiye’ye nasıl getirildiğini hiç düşündünüz mü? Şimdi bu soruların yanıtlarını arayalım. Binlerce yıl öncesinden bugüne kadar geçen süreç içerisinde insanların ekonomik faaliyetleri de büyük değişimler geçirmiştir. Tarih öncesi dönem, insanın yeryüzündeki var olma mücadelesiydi. İnsanların temel gereksinimleri beslenme ve barınmaydı. Bu dönemde insanlar barınma gereksinimini mağara, doğal taş oyukları ve ağaç kovuklarıyla gidermişlerdir. Beslenme için ise sadece iki etkinlik yeterliydi. Bu etkinlikler, hayvanları avlamak ve meyveleri toplamaktı (Resim 3.1). Bu geçi... okumaya devam et
Doğal unsurlar, özellikle de iklim, yaşamsal tüm faaliyetleri etkilediği gibi insanların üretim, dağıtım ve tüketim faaliyetlerini de etkiler. Üretim faaliyetlerinin en eski ve temel sektörü olan tarım üzerinde iklimin etkisi hâlâ çok fazladır. İnsanlar, iklim koşullarının uygun olduğu ılıman bölgelerde toprak ve su kaynaklarının da verimli olduğu alanlarda tarımsal faaliyetlere başlamıştır. Günümüzde de bu özelliklere sahip alanlar, tarımsal verimin en yüksek olduğu yerler arasındadır. Mera hayvancılığında da iklim ve yer şekillerinin etkisi büyüktür. Gür otlakların bulunduğu yaylalar, büyükbaş hayvancılık için uygun ortamlar oluşturur. Arıcılık faaliyetleri de büyük oranda iklim ve bitki örtüsüne bağlıdır. Yağışın fazla olduğu bölgeler, orman örtüsü bakımından da zenginleşmiş ve bu bölgelerde ormancılık faaliyetleri gelişme göstermiştir. Sürekli rüzgârların etkisiyle oluşan okyanus ... okumaya devam et
Ekonomik etkinliklerin tümü, doğal koşullardan az ya da çok etkilenir. Ancak, Şema 3.1’de görüldüğü gibi ekonomik etkinlikler insanla ilgili olduğundan beşerî unsurlar da üretim, dağıtım ve tüketimi etkiler. Üretim üzerinde etkili olan beşerî unsurların başında sermaye gelir. Özellikle sanayi faaliyetlerinin gerçekleşmesinde sermayenin etkisi son derece fazladır. Bir yerde fabrikanın kurulması, fabrika içerisinde yer alması gereken makinelerin temin edilmesi, çalışanların ücretlerinin ödenmesi gibi birçok işlem sermaye birikimi ile gerçekleştirilebilir (Fotoğraf 3.3). Bu nedenle sermaye birikimi fazla olan ülkeler, genellikle sanayi kuruluşlarının da yoğun olduğu ülkelerdir. Sermayenin üretim üzerinde etkili olduğu diğer bir sektör ise madenciliktir. Bir yerde zengin maden yataklarının bulunması doğal unsurlara bağlıdır. Ancak bu madenin yeryüzüne çıkartılabilmesi önce... okumaya devam et
Üretim, tüketim ve dağıtım faaliyetleri ile bu faaliyetler arasındaki ilişki ekonominin temelini oluşturur. Bu durumu üç temel kuralla açıklayabiliriz: • Herhangi bir ürünün üretimi yeterli miktarda değilse o ürün pazara yeteri kadar sunulamaz ve doğal olarak tüketimi de az olur. • Tüketilmeyen bir ürünün fazla miktarda üretilmesi, o ürünün elde kalmasına ve üreticinin zarar görmesine neden olur. Bu nedenle fazla talep edilmeyen bir ürünün üretimi de düşüktür. • Bazen de bir bölgede herhangi bir ürüne talep yüksektir ancak o bölgede üretim çok düşüktür. Bu durum, dağıtım faaliyetlerinin gelişmesini sağlayan en önemli etkendir. Üretim, dağıtım ve tüketim faaliyetleri, insanların temel ihtiyaçları doğrultusunda gelişir ve değişiklikler gösterir. Önceki konularımızdan da hatırlayacağınız gibi insanların en temel gereksinimlerinden bi... okumaya devam et
1. DOĞAL KAYNAK NEDİR VE NASIL SINIFLANDIRILIR? Doğada kendiliğinden oluşmuş, insandan önce de var olan ve oluşumunda insan aklının ve teknolojisinin etkili olmadığı zenginlik ve enerji kaynaklarına doğal kaynak adı verilir. Doğal kaynakların sınıflandırılması, bu kaynakların sahip olduğu farklı özelliklere göre yapılabilir. Şimdi, doğal kaynakların nasıl sınıflandırıldığını öğrenelim. Doğal kaynaklar canlı ve cansız doğal kaynaklar olarak sınıflandırılabileceği gibi, yenilenme durumuna göre de sınıflandırılabilir. Bazı doğal kaynakların yenilenme özelliği yoktur veya yenilenmeleri için çok uzun bir zaman dilimi gereklidir. Madenler, petrol, kömür ve doğal gaz gibi kaynakların miktarı, kullanıma bağlı olarak gittikçe azalmaktadır. Bazı doğal kaynaklar ise tükenmeyen doğal kaynaklar grubunda yer alır. Başta Güneş olmak üzere enerjisini Güneş’ten alan diğer doğal olayla... okumaya devam et
İlk toplumlar, kendi ihtiyaçlarını karşılayabilecek kadar üretebiliyorlardı. Bu nedenle İlk Çağ’da ticaret gelişmemişti. Zamanla üretimin artması, fazla ürünün takas edilmesi ya da satılmasını sağladı. Bu durum ticareti doğurdu. Ekonomik değeri olan ürünlerin alınıp satılmasına ve dağıtılmasına ticaret denilmektedir. Orta Çağ’ da ticaret, belirli merkezlerde yapılmaktaydı ve günümüzdeki kadar yaygın değildi. Bu dönemden önemli ticaret yolları İpek ve Baharat yollarıydı. Çin’den gelip Avrupa’ya ulaşan İpek Yolu, Anadolu üzerinden geçmekteydi. İpek Yolu üzerinde bulunan merkezler, o dönemde ticari bakımdan büyük bir öneme sahipti. Tarihî ticaret yollarından biri de Kral Yolu’ydu. Bir Pers şehri olan ve Basra Körfezi’ne yakın olan Susa şehrinden başlayan Kral Yolu, Manisa yakınlarında bulunan Sard şehrine kadar devam ediyordu. Bu yo... okumaya devam et
Türkiye’nin iç bölgeleri ile kıyı bölgeleri arasında tarımsal faaliyetler bakımından belirgin farklılıklar söz konusudur. Kıyı bölgelerinde sanayi bitkileri, meyve ve sebze üretimi fazla iken iç bölgelerde daha çok tahıl yetiştirilir. Türkiye’de ulaşım ağının gelişmesine bağlı olarak ticaret de hızla gelişmekte, kısa sürede tüketilmediği zaman bozulabilen tarım ürünleri hemen her yere kolaylıkla ve çok kısa bir zaman içinde ulaştırılabilmektedir. Ülkemizde hayvancılık bakımından bölgeler arasında önemli farklılıkların bulunması ticareti geliştirmektedir. Örneğin Doğu ve Kuzey Anadolu’da büyükbaş, Orta Anadolu’da ise küçükbaş hayvancılık gelişmiştir. Buralarda üretilen hayvansal ürünler, bölge içinde ve hayvancılığın az gelişmiş olduğu diğer bölgelerde satılmaktadır. Ayrıca balıkçılığın daha çok Karadeniz kıyılarımızda yapılması, bu bölgede balık ticaretinin gel... okumaya devam et
Ülkeler arasında sanayileşme düzeyi, madencilik ve tarımsal üretim bakımından önemli farklılıklar vardır. Bu durum ticaretin gelişmesini sağlamaktadır. Ülkeler arasında yapılan ticarete dış ticaret denir. Dış ticarette mal satma işlemine ihracat (dış satım); mal alma işlemine ithalat (dış alım) denir. Türkiye’nin dış ticaretini dört döneme ayırabiliriz: Birinci dönem, Cumhuriyet’in kuruluşundan 1929’a kadar geçen süredir. Bu dönemde, Lozan Barış Antlaşması’na göre dış ticaret ilişkileri ve gümrük tarifelerini belirleme konusunda dışa bağımlılık söz konusuydu. İhracat; tarımsal ürünlere, dolayısıyla doğal koşullara bağlı olduğundan üretim ve ihracatta artma ve azalmalar gerçekleşmekteydi. İthal edilen ürünler ise daha çok sanayi ürünleri idi ve ihracat ithalatı karşılayamıyordu. Dış ticarette ikinci dönem, 1929’dan İkinci Dünya Savaşı’na ka... okumaya devam et
Bir ülke üzerinden gerçekleştirilen uluslararası ticarete transit ticaret denir. Türkiye, konumundan dolayı transit ticarette önemli bir yere sahiptir. Asya ile Avrupa arasındaki en kısa demir ve karayolu Türkiye’den geçmektedir. Türkiye’nin batısında ekonomik olarak gelişmiş Avrupa ülkeleri, doğusunda ise zengin petrol yataklarına sahip Orta Doğu ülkeleri bulunmaktadır. Orta Doğu ülkelerindeki petrol yatakları Avrupa ile Orta Doğu ülkeleri arasında ticaretin gelişmesini sağlamıştır. Bu ülkeler arasındaki karayolu ulaşımı, büyük ölçüde Türkiye üzerinden gerçekleştirilmektedir. Bazı ülkelerden deniz yoluyla ülkemize gelen ürünler, limanlarda tırlara yüklenerek komşu ülkelere taşınmaktadır. Örneğin İran’a gidecek ürünler Trabzon Limanı’na getirilmekte, buradan tırlarla karayolu üzerinden İran’a taşınmaktadır. İstanbul ve İzmir ... okumaya devam et
Nehirler, göller ve okyanuslar gibi su kaynakları, sulama, içme suyu sağlama ve enerji üretimi gibi birçok alanda kullanılır.... okumaya devam et
Dünya'nın Her yerindeki Doğal Kaynaklar Ve Daha Fazlası
Nehirler, göller ve okyanuslar gibi su kaynakları, sulama, içme suyu sağlama ve enerji üretimi gibi birçok alanda kullanılır....
Bir ülke üzerinden gerçekleştirilen uluslararası ticarete transit ticaret denir. Türkiye, konumundan dolayı transit ticarette önemli bir ...
Türkiye’nin iç bölgeleri ile kıyı bölgeleri arasında tarımsal faaliyetler bakımından belirgin farklılıklar söz konusudur. Kıyı bölgelerinde s...
İlk toplumlar, kendi ihtiyaçlarını karşılayabilecek kadar üretebiliyorlardı. Bu nedenle İlk Çağ’da ticaret gelişmemişti. Zamanla ür...
Ülkeler arasında sanayileşme düzeyi, madencilik ve tarımsal üretim bakımından önemli farklılıklar vardır. Bu durum ticaretin gelişmesini sağlamakta...